Verdeling rijksgeld MIRT: MRA goed geholpen met eerste stap op weg naar 175.000 woningen tot en met 2030

Het Rijk investeert € 1,3 miljard euro in het bereikbaar maken van nieuwe woningen in de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Dat is maandag 14 november bekendgemaakt als onderdeel van de uitkomsten van het zogenoemde BO MIRT (Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport). Het geld komt uit de reservering van € 7,5 miljard in het regeerakkoord voor versnelling van woningbouw door middel van mobiliteitsinvesteringen en het ontsluiten van grootschalige woningbouwlocaties. De MRA beschouwt de rijksbijdrage als een mooie eerste stap om samen met het Rijk te werken aan de enorme woningbouwopgave in de regio met de grootste woningnood van het land.

‘Deze investering van het Rijk draagt bij aan onze woningbouwopgave van 184.000 woningen in de provincie Noord-Holland, waardoor veel meer gezinnen een huis krijgen’, zegt de Noord-Hollandse gedeputeerde Cees Loggen, tevens voorzitter van het MRA-platform Ruimte.

Om de woningnood aan te pakken, wil het kabinet 900.000 woningen bouwen tot en met 2030, waarvan er ongeveer 175.000 in de MRA kunnen komen. Hiervan moet twee derde in het betaalbare segment worden gebouwd. Een belangrijke voorwaarde om hier fijn te kunnen wonen, leven en werken, is dat deze woningen goed bereikbaar zijn. De investeringen van het Rijk gaan bijvoorbeeld over aanpassingen van tunnels, het aanleggen van rotondes, busbanen, wegen, fietsbruggen en fietsroutes, deelmobiliteit en aanpassingen rond (bus)stations.

Begrip voor moeilijke puzzel

De samenwerkende overheden in de MRA hebben een aanbod gedaan aan het Rijk om in aanmerking te komen voor een financiële bijdrage in de publieke tekorten op infrastructuur. Zij hebben begrip voor de moeilijke puzzel die het Rijk heeft moeten leggen, want de aanvragen uit het gehele land telden op tot veel meer dan aan financiële middelen beschikbaar is. De woningbouwopgave is hiermee, zoals bekend, niet opgelost, maar dit is een belangrijke stap.

Woningnood en knelpunten mobiliteit

In de Metropoolregio Amsterdam is niet alleen de vraag naar woningen groot, maar is ook een grote concentratie van mobiliteitsknelpunten aanwezig. Het bouwen van grote aantallen woningen in deze regio zorgt voor meer lokaal verkeer en ook voor meer drukte op het spoor en snelwegen. Het Rijk investeert daarom zo’n € 800 miljoen voor het bereikbaar maken van woningbouw in de periode tot en met 2030 en nog eens ongeveer € 500 miljoen in rijksinfrastructuur in de MRA.

‘Het was een ingewikkelde puzzel, maar ik ben tevreden met de uitkomsten voor de MRA’, zegt de Flevolandse gedeputeerde Jan de Reus, tevens voorzitter van het MRA-platform Mobiliteit. ‘Veel van onze mobiliteitsknelpunten hebben de nadrukkelijke aandacht van het Rijk gekregen. Daar hebben we nu concrete afspraken over kunnen maken, zodat we die op de korte termijn kunnen aanpakken. Voor de middellange termijn hebben we daarnaast afspraken gemaakt over voorwaarden die horen bij de ontwikkeling van Flevoland. Er komt een masterplan voor de ruimtelijke ontwikkeling van Almere Pampus in relatie tot de IJmeerverbinding. Ook zijn er afspraken over de toekomstige verbreding van de A27 en een onderzoek naar de bereikbaarheid van de Warande in Lelystad in relatie tot de verdere verstedelijking van Lelystad.’

Belangrijke stap, maar naast bereikbaarheid meer randvoorwaarden

Het Rijk zet hiermee een belangrijke stap in het verder invullen van de randvoorwaarde van bereikbaarheid voor de woningbouwopgave in de MRA op korte en middellange termijn. Maar zoals Rijk en regio samen hebben vastgesteld in het Verstedelijkingsconcept voor de MRA zijn meer publieke investeringen nodig in zaken als stikstof, energie, economische ontwikkeling, betaalbaarheid, geluidsbelasting en klimaatadaptatie en duurzaamheid. Deze zaken moeten verder worden uitgewerkt in aanloop naar de Woondeal MRA, die begin volgend jaar met het Rijk wordt gesloten. Onder het motto ‘het gaat niet alleen over het stapelen van stenen, maar over het bouwen van complete samenlevingen’ gaat de MRA ervan uit met het Rijk komend jaar goede afspraken te kunnen maken in de NOVEX Uitvoeringsagenda. Dit is de agenda die zich richt op gebieden waar nationale opgaven in het fysieke domein dusdanig stapelen, dat een gebiedsgerichte ordening en prioritering noodzakelijk is voor de gewenste herbestemming en/of ingrijpende herinrichting met behoud of versterking van de ruimtelijke kwaliteit.

‘Dankzij constructief overleg en goed doordachte plannen kunnen we nu in de Metropoolregio Amsterdam een flinke slag slaan om de wooncrisis te lijf te gaan’, zegt de Amsterdamse wethouder Reinier van Dantzig, lid van het MRA-platform Ruimte. ‘We zullen veel nieuwe woningen nodig hebben, maar daarvoor is goede infrastructuur een belangrijke voorwaarde. Zo kunnen we de regio met elkaar en met de rest van Nederland verbinden, waardoor betaalbaar wonen en werken mogelijk wordt gemaakt.’

Samenwerking die maatwerk vergt

Rijk en regio werken nauw samen bij de verdere invulling van de mobiliteitsinvesteringen waar het Rijk nu aan bijdraagt. Dat gebeurt onder meer om de benodigde en beschikbare bedragen bij elkaar te brengen, want ondanks de forse bijdragen van de regio en het Rijk is de financiële puzzel in veel gevallen nog niet helemaal gelegd. Door maatwerkoplossingen komt het behalen van de gezamenlijke doelen binnen bereik. Bij het aanvragen van bijdragen van het Rijk is uitgegaan van zeer forse bijdragen vanuit de regio, waarbij de rek in de regionale bijdragen wel zo ongeveer  bereikt is. De MRA zet maximaal in op het realiseren van de projecten waarbij maatwerk en flexibiliteit van groot belang is. Daarom wil de regio dan ook, als dat nodig is, kunnen schuiven tussen projecten om tempo te kunnen blijven maken. De MRA dringt er daarom bij het Rijk op aan om dit met een programmatische werkwijze aan te pakken.

De Tweede Kamer bespreekt de uitkomsten van het BO MIRT eind november.