Metropoolregio Actueel over de toekomst van toerisme: ‘Dit is het moment om het stuur weer in handen te nemen’

Over toerisme en recreatie in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) heeft iedereen een mening. Vorig jaar gingen de gesprekken vaak nog over overlast door drukte, nu ligt als gevolg van de coronacrisis vrijwel de gehele sector stil en zijn de uitdagingen veranderd. ‘Dat maakt het onderwerp ook zo actueel en interessant’, zei de Haarlemse wethouder Robbert Berkhout als bestuurlijk trekker van het thema in het online programma Metropoolregio Actueel. ‘Het is nu tijd om te bezinnen en vooruit te kijken.’

De uitzending over toerisme en recreatie in de MRA is dinsdag 17 november rechtstreeks uitgezonden via internet. Het programma diende als bron voor de herijking van de toerismestrategie in de MRA. Kijkers konden interactief aan de uitzending deelnemen. De uitzending is hieronder integraal te bekijken.

Bekijk de uitzending

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Groeiend besef sociaal-maatschappelijke effecten

Berkhout schetste direct bij aanvang van het programma de veranderde context. De toeristische sector zorgt voor miljarden euro’s omzet en veel werkgelegenheid. De coronacrisis onderstreept nog eens extra hoe belangrijk bezoekers zijn voor onze gezamenlijke voorzieningen, voor winkelstraten en voor musea, zei hij. Anderzijds is de afgelopen jaren het besef gegroeid over de sociaal-maatschappelijke effecten van al die bezoekers. De consequenties voor de leefomgeving hebben dan ook een plek gekregen in de MRA Agenda. Dat vraagt onder meer om inzet op de lokale en regionale bezoekers, zei hij.

Wethouder Ellen Verheij uit Zandvoort, net als Berkhout bestuurlijk trekker van het thema in de MRA, herkende zich in dit beeld. ‘Dit jaar is heel treffend geweest’, lichtte ze toe. ‘Zandvoort ging van totale stilte in het voorjaar naar massale, ongekende drukte in de zomer. Dit is dan ook een goed moment om na te denken over de toekomst van toerisme en recreatie in onze regio. Wij hebben ook een belangrijke functie voor alle mensen die in de MRA wonen en daar willen recreëren.’

‘Nu instrumenten ontwikkelen voor meer regie’

Ook Geerte Udo, directeur van marketingorganisatie amsterdam&partners, benadrukte het belang van de bezoekerseconomie voor de MRA. Niet alleen vanwege banen en inkomen, maar ook bijvoorbeeld voor ons openbaar vervoer. Ze schetste scenario’s voor de langere termijn en riep de samenwerkende partijen in de MRA op om nu instrumenten te ontwikkelen waarmee later beter regie kan worden gevoerd als de uitdagingen van vóór de coronacrisis zich weer aandienen. Als voorbeeld noemde Udo het gebruik van data om beter inzichtelijk te krijgen wie er naar de MRA komen, wat zij willen doen en waar we daarop in de regio kunnen inspelen met passend aanbod.

Presentatrice Marijke Roskam sprak in de studio verder met onderzoeker Albert Postma, lector aan de hogeschool NHL Stenden, over het begrip ‘overtoerisme’. Postma gaf aan dat de discussie hierover in voorgaande jaren plat is geslagen doordat alleen werd gesproken over aantallen bezoekers. ‘Maar het gaat om de kwaliteit van leven van de bewoners’, zei hij. De onderzoeker benadrukte daarom dat bij het herijken van de strategie in de MRA goed moet worden geluisterd naar bewoners.

‘Stuur weer in handen nemen‘

Met Douwe Wielenga van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) sprak Roskam vervolgens over een rapport dat vorig jaar is uitgekomen over de waarde van toerisme. Wielenga gaf aan dat dit rapport sindsdien alleen maar aan actualiteit heeft gewonnen. ‘Toen we het uitbrachten, was er heel veel discussie, bijvoorbeeld over overtoerisme. Nu het dit jaar anders loopt, zien we dat opeens maatregelen denkbaar zijn die in het verleden totaal onbespreekbaar waren, bijvoorbeeld rond AirBnB. Dit is het moment om het stuur weer in handen te nemen.’

Namens kenniscentrum CELTH sprak directeur Menno Stokman over een nieuw dashboard, dat inzicht geeft in thema’s die spelen rond de duurzame ontwikkeling van bestemmingen. Hij noemde toerisme geen doel op zich, maar een middel voor een bestemming om aantrekkelijk te worden voor inwoners, bezoekers en werkgelegenheid. ‘Je wilt balans op die bestemming tussen economische, ecologische en maatschappelijke impact, dat is zoeken op bestemmingsniveau. Daar hebben we dit dashboard voor ontwikkeld.’

Belang van samenwerken en opleiden

Aan tafel kwam vervolgens Elvire Biegel, directievoorzitter van het ROC van Amsterdam. Zij sprak met Caroline Receveur, general manager van het hotel DoubleTree by Hilton Amsterdam CS, over het belang van samenwerking tussen overheden, onderwijs en bedrijven. Beiden zijn ervan overtuigd dat het toerisme zal terugkeren en benadrukten daarom de positie van de opleidingen, juist in deze tijd.

Duurzaam toerisme

In het laatste blok, over duurzaam toerisme, kwamen onder anderen prof. dr. Paul Peeters namens Breda University en Melvin Mak, duurzaamheidsmanager voor TUI Benelux, aan het woord. Peeters wees op de afspraken over het minimaliseren van CO2-emissie. Zestien binnenlandse toeristen hebben dezelfde CO2-voetafdruk als één Japanse toerist, doceerde hij. Mak vertelde over de inspanningen van TUI om toerisme juist te laten bijdragen aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties.

Reflectie bestuurlijke trekkers

Marijke Roskam vroeg de bestuurlijke trekkers aan het einde van de uitzending om hun belangrijkste bevindingen. Robbert Berkhout zei blij te zijn met de expertise en de verschillende perspectieven die aan bod waren gekomen. Hij noemde het betreken van bewoners het voornaamste aandachtspunt bij het herijken van de strategie. Ellen Verheij vond wat ze had gehoord over onderzoek en data daarbij van groot belang. ‘Die vormen de belangrijkste grondslag om gefundeerde keuzes te maken voor de toekomst.’