Kennissessie geeft inzicht en inspiratie over werken in een netwerkorganisatie

Wie in het dagelijks werk actief is voor de regionale samenwerking, is onderdeel van een netwerk. De medewerkers van de Vervoerregio Amsterdam, de Metropoolregio Amsterdam en tal van collega’s van aangesloten overheden weten niet beter. Kennis vanuit verschillende organisaties wordt gebundeld rond gezamenlijke ambities. Wat betekent het voor je werk als je onderdeel bent van een netwerksamenwerking? Daarover ging een kennissessie op maandag 9 december in het Huis van de Regio, het gezamenlijke kantoorpand van de Vervoerregio Amsterdam en de Metropoolregio Amsterdam.

De kennisbijeenkomst was een vervolg op een eerdere sessie, in juni. Toen was het thema ‘brede welvaart’. Voor deze tweede bijeenkomst kwamen circa 80 collega’s uit de regio samen.

Hoogleraar en coach

Wat is een netwerksamenwerking? Wat zijn kenmerken hiervan? En wat betekent dit voor je werk? Onder leiding van gespreksleider Johan Tempelaar nam prof. dr. Zeger van der Wal, hoogleraar Bestuurskunde in Leiden, de deelnemers mee in de wereld van netwerksamenwerking en publiek leiderschap. Daarna ging Jaap de Bruijn, adviseur van het bureau Common Eye, dieper in op samenwerken tussen organisaties.

‘Doorgeslagen in alles met alles verbinden’

Professor Van der Wal lichtte de ontwikkeling van stereotypen ambtenaren door de jaren heen nader toe. Van ‘ouderwetse’ bureaucraten (ambtenaar 1.0) via resultaatgerichte managers (2.0) naar resultaatgedreven verbinders in netwerken (3.0). De hoogleraar plaatste daar meteen een kritische noot bij: ‘We zijn een klein beetje doorgeslagen in het idee dat alles met alles verbonden moet zijn in allianties. Want wie is dan nog wanneer en waarop afrekenbaar?’ Hij keerde zich sterk tegen het ‘koffiedrinken om het koffiedrinken’. Dat gaf mooi voer voor discussie, want elkaar kennen in het netwerk waarderen onze collega’s zeer.

Samenwerken is eigenlijk helemaal niet leuk, betoogde Van der Wal om zijn publiek te prikkelen. ‘Het is niet de gemakkelijkste weg en heeft meestal niet de voorkeur. Samenwerken is per definitie een reparatiestrategie. Je doet het alleen als je het niet alleen kunt.’ Daarmee is samenwerken natuurlijk noodzakelijk.

‘Niet ingewikkelder maken’

De directeuren van de Vervoerregio Amsterdam en Metropoolregio Amsterdam (MRA) onderschreven zijn woorden. Roel Salden, secretaris-directeur van de Vervoerregio, onderstreepte dat een netwerk effectief moet zijn. ‘Je wil met elkaar een vliegwiel op gang brengen.’ Emiel Reiding, secretaris-directeur van de MRA, zei dat onze regio het economisch heel goed doet, maar wel ten koste van andere zaken en ‘ondanks de samenwerking’. Hij pleitte ervoor om het netwerk vooral niet ingewikkelder te maken en aandacht te hebben voor een heldere relatie tussen doelen en middelen. De ambtenaar 2.0 kan daarbij ook heel goed werk doen.

Adviseur Jaap de Bruijn sloot daar naadloos op aan. Zijn presentatie had de titel ‘Omarm de eenvoud’. In een werkopdracht gingen de deelnemers aan de slag met de vraag wat nu goed gaat in de netwerksamenwerking en moet worden versterkt en waarmee we bij wijze van spreken morgen moeten stoppen.

MRA-directeur Reiding noemde de uitvoering van de nieuwe MRA Agenda als voorbeeld: ‘Als we niet gezamenlijk de energie erin steken die we nodig hebben om onderdelen uit te voeren, dat stoppen we met die onderdelen. Dan gaan we andere dingen doen die meerwaarde creëren’. Professor Van der Wal zei daarover: ‘Don’t be afraid to kill your darlings.’

Wenkend perspectief

De hoogleraar sloot de bijeenkomst af met een wenkend perspectief. Hij wees op de ontwikkeling van de veiligheidsregio’s. Deze netwerkorganisaties hebben een duidelijk omschreven taak met een heldere bestuurlijke constructie. Over eigenaarschap bestaan geen discussies. ‘Dit is een aardig voorbeeld om mee te geven’, zei Van der Wal. ‘Je kunt onderdeel van een netwerk zijn en tegelijkertijd afzonderlijk resultaten boeken.’

Na afloop van de bijeenkomst was er gelegenheid om informeel na te praten. En om lekker te eten en te netwerken.