Nederlands
EnglishGezien het belang van datacenters voor de digitale connectiviteit van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en hun bijdrage aan de digitalisering van de Nederlandse economie, moet worden gezocht naar manieren om de sterk groeiende vraag vanuit de markt naar locaties voor datacenters in de MRA te accommoderen. Dat vraagt om snel handelen en om goede afspraken en coördinatie tussen rijksoverheid, regionale overheden, netbeheerders en de datacentersector. Bij het uitblijven daarvan komt de positie van de regio Amsterdam als één van de leidende datahubs in Europa en de kwaliteit van de digitale infrastructuur in Nederland onder druk te staan. Dit was één van de kernpunten uit het webinar dat op woensdag 20 mei werd georganiseerd door de MRA en waaraan circa 80 personen deelnamen.
Aanleiding voor de organisatie van het webinar waren de belangrijke beslissingen die bestuurders in de MRA (samen met het Rijk en met netbeheerders) binnenkort moeten nemen over datacenters. In hoeverre kunnen en willen wij schaarse ruimte en netcapaciteit beschikbaar (blijven) stellen voor de groei van het datacenter-complex in de MRA? Wat zien wij als logische locaties voor nieuwe datacenters en welke eisen gaan wij daaraan stellen?
Spanning tussen vraag en ruimte
Het webinar begon met een toelichting van Maurice Kuipers van BCI op het in opdracht van de MRA opgestelde rapport over datacenters in de MRA. In zijn presentatie schetste hij de spanning tussen de sterk groeiende vraag naar ruimte en netcapaciteit voor datacenters in de MRA en het beschikbare aanbod. Hij benoemde de voor- en nadelen van het accommoderen van deze vraag en beschreef op welke wijze dat zou kunnen gebeuren. Bijvoorbeeld via het aanleggen van een zogenoemde ‘load pocket’ (een forse lokale uitbreiding op het bestaande elektriciteitsnet) van waaruit een nieuw cluster van datacenters zou kunnen worden gevoed. Verschillende onderzoeken hebben uitgewezen dat Almere/Zeewolde daarvoor de meest geschikte locatie is.
Nieuw vestigingsbeleid
Aansluitend lichtte Gerben Enserink toe dat zijn gemeente (Haarlemmermeer), net als de gemeente Amsterdam, in 2019 een tijdelijke stop heeft ingesteld bij de vergunningverlening voor datacenters, zodat binnen één jaar nieuw vestigingsbeleid kon worden opgesteld. De reden daarvoor was dat de gemeente onvoldoende kon sturen op locaties waar datacenters terechtkwamen en weinig voorwaarden kon stellen aan datacenters. In het nieuwe datacenterbeleid worden specifieke locaties aangewezen en zullen aanvullende voorwaarden worden gesteld ten aanzien van de omvang, landschappelijke inpassing, het energiegebruik en duurzaamheid. Inzet is om deze besluitvorming te koppelen aan en in te bedden in een MRA-strategie, om duidelijkheid te creëren richting marktpartijen en om te voorkomen dat overheden tegen elkaar worden uitgespeeld.
Strategische planning
Namens de netbeheerders benadrukte Huibert Baud van Liander het verschil in doorlooptijden bij het voorbereiden en bouwen van een datacenter (ca. twee jaar) en het voorbereiden en bouwen van een nieuw onderstation (zeven tot negen jaar). Het kunnen inspelen op de energiebehoefte van nieuwe datacenters vraagt daarom om vroegtijdige afstemming en strategische planning. Belangrijk daarbij is ook de verplichting voor netbeheerders om te balanceren met meerdere doelstellingen. Netbeheerders worden geacht een betrouwbare energievoorziening en een zo duurzaam mogelijke energievoorziening te garanderen, maar ook tegen acceptabele maatschappelijke kosten. Investeringsplannen om de energie-infrastructuur te versterken, moeten dus steeds kritisch worden bezien. Namens de netbeheerders pleitte Baud voor het vroegtijdig gezamenlijk optrekken bij de locatiebepaling, voor het juridisch planologisch vastleggen daarvan en voor het bepalen van een grondprijs die recht doet aan de bestemming (nutsvoorziening).
‘Coronacrisis onderstreept belang van datacenters’
Stijn Grove van de Dutch Datacenter Association benadrukte dat zonder datacenters onze samenleving en economie tot stilstand komen en dat de coronacrisis dit nog maar eens onderstreept. Ook gaf hij aan dat het proces van digitalisering nog volop zal door gaan en dat – in het licht daarvan – de te verwachten groei van de digitale mainport veel hoger zal liggen dan die van de klassieke mainports Schiphol en de Rotterdamse haven. En anders dan de traditionele mainports zijn de digitale mainport en de datacenters een redelijk schone activiteit. Datacenters zijn volledig geëlektrificeerd en gebruiken in Nederland reeds voor 80% duurzame energie en zij zijn bereid hun restwarmte beschikbaar te stellen voor de verwarming van bijvoorbeeld woningen.
Rijksperspectief
Door een afzegging vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat kwam het rijksperspectief op dit dossier tijdens het webinar helaas niet expliciet aan de orde. In de verschillende bijdragen en in de aansluitende ‘Q&A’ kwam de noodzaak voor het Rijk om een regierol op dit dossier te pakken echter wel aan de orde.
Webinar terugkijken
Indien u het webinar heeft gemist of nogmaals wilt bekijken dan kan dat hieronder. De presentatie die de sprekers hebben gebruikt kunt u onder de video downloaden.
