Afspraken in MRA over klimaatbestendig bouwen inspiratie voor landelijke ‘maatlat’

Klimaatbestendig bouwen is al langer het uitgangspunt in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en Noord-Holland. De samenwerkende overheden in deze gebieden hebben in 2022 afgesproken om klimaatbestendige nieuwbouw op te nemen in hun beleid. Ze ondertekenden daarvoor de ‘Intentieovereenkomst Klimaatbestendige Nieuwbouw’. Deze overeenkomst heeft voor de rijksoverheid als inspiratie gediend voor de realisatie van een landelijke ‘maatlat’ voor klimaatbestendig bouwen.

Hoe zorgen we ervoor dat gebouwen en hun omgeving bestand zijn tegen overstromingen, wateroverlast, droogte, hitte en bodemdaling? Met de ‘Maatlat voor een klimaatadaptieve groene gebouwde omgeving’ geeft het kabinet overheden en de bouwsector duidelijkheid over de criteria om te bouwen in het veranderende klimaat. Donderdag 23 maart 2023 stuurden minister De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening), minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) en minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) de maatlat naar de Tweede Kamer.

Landelijk kader

De maatlat geeft een landelijk uniform referentiekader, waarmee woningbouwprojecten klimaatbestendig en groen kunnen worden uitgevoerd. De maatlat beschrijft voor nieuwbouw doelen en prestatie-eisen, en geeft richtlijnen voor thema’s als wateroverlast, droogte en hitte. Hoe in een bouwontwikkeling precies invulling wordt gegeven aan de maatlat, blijft een kwestie van uitwerking per locatie. Door geen specifieke maatregelen voor te schrijven, blijft er ruimte voor slimme oplossingen en innovaties vanuit de markt.

De Maatlat voor een klimaatadaptieve groene gebouwde omgeving is nu nog niet wettelijk verplicht. In het voorjaar start het Rijk met het verkennen van de mogelijkheden voor juridische borging. Nu geeft de maatlat duidelijkheid over de verwachtingen van nieuwbouw op het gebied van klimaatadaptatie. De overheid vraagt de maatlat al zo veel mogelijk toe te passen bij bouwplannen.

Overeenkomsten met intentieovereenkomst in MRA

Voor de MRA en de regio Noord-Holland Noord is de inhoud van de maatlat al bekende materie. Deze regio’s beschikken sinds een jaar over de Intentieovereenkomst klimaatbestendige nieuwbouw. De MRA koos hiervoor om zo een gelijk speelveld te creëren voor ontwikkelaars. Dat is ook het geval in Zuid-Holland en Utrecht, waar met een soortgelijke overeenkomst wordt gewerkt. Het Rijk volgde deze ontwikkelingen op de voet en heeft vervolgens besloten deze overeenkomsten landelijk in te voeren vanwege de klimaatopgaven waar we in Nederland voor staan. De landelijke maatlat vertoont veel overeenkomsten met de intentieovereenkomst van de MRA.

De intentieovereenkomst van de MRA en Noord-Holland is inmiddels door tientallen partijen ondertekend. Hierin is de intentie afgesproken dat elk nieuwbouwproject voldoet aan specifieke uitgangspunten en basisveiligheidsniveaus, die als doel hebben om de leefbaarheid van het gebied te vergroten en het risico van schade door de gevolgen van klimaatverandering zo klein mogelijk te maken. Partijen in de regio die zich nog niet hebben aangesloten, zijn van harte uitgenodigd om dat alsnog te doen.