Rijk en regio onderzoeken alternatieve financiering IJmeerverbinding

De Metropoolregio Amsterdam (MRA) voert volgend jaar samen met het Rijk een verkenning uit naar de mogelijkheden van alternatieve bekostiging van de IJmeerverbinding. Hierbij kan onder meer worden gedacht aan private investeringen. Het Rijk en de regio hebben hierover afspraken gemaakt in het BO MIRT, het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport. De Metropoolregio Amsterdam is tevreden met de uitkomsten van het overleg.

De IJmeerverbinding is een oeververbinding tussen Almere en Amsterdam via het IJmeer. Deze ontsluiting maakt in de oostflank van de MRA de bouw van 100.000 woningen en de realisatie van 40.000 arbeidsplaatsen op IJburg en in Flevoland mogelijk. Over de IJmeerverbinding wordt al zo’n twintig jaar gesproken. Met de afspraak over de verkenning van alternatieve financieringsmogelijkheden wordt een impasse doorbroken.

Namens de regio waren vijf bestuurders aanwezig bij het BO MIRT: gedeputeerde Jan de Reus van Flevoland als voorzitter van het MRA-platform Mobiliteit, de Amsterdamse wethouder Melanie van der Horst, tevens voorzitter van de Vervoerregio Amsterdam, gedeputeerde Jeroen Olthof van de provincie Noord-Holland en wethouder Paul Tang van Almere. Wethouder Nils Langedijk van de gemeente Dijk en Waard vertegenwoordigde Noord-Holland Noord. Het kabinet werd vertegenwoordigd door minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, Barry Madlener en Chris Jansen.

Kabinet onderschrijft ambities MRA

De bewindslieden lieten weten dat het kabinet de ambities deelt van de samenwerkende overheden in de MRA op het gebied van woningbouw en de randvoorwaarden die daarvoor nodig zijn, zoals bereikbaarheid, de aanpak van de netcongestie en ruimte voor water. In de provincies Noord-Holland en Flevoland worden jaarlijks 20.000 woningen gebouwd; Rijk en regio zijn het erover eens om deze hoge bouwproductie voort te zetten. De bestuurders hebben gesproken over de gezamenlijke inspanningen en investeringen die hiervoor nodig zijn. De regio liet weten te denken in oplossingen, zoals de alternatieve bekostiging van de IJmeerverbinding.

In 2026 besluitvorming over woningbouw Almere Pampus

Een andere afspraak is dat wordt begonnen met de uitwerking van de eerste fase van woningbouw in Almere Pampus. Het doel is om vóór 2030 te starten met de bouw van 7.500 woningen. Voor een hoogwaardige OV-verbinding (HOV-verbinding) tussen dit nieuwe stadsdeel en Almere Centraal reserveert het kabinet € 54 miljoen.

Afspraken over bereikbaarheid MRA

Om het vastlopen van de ringwegen rond Amsterdam te voorkomen, zijn afspraken gemaakt over investeringen. Het gaat daarbij onder meer om € 7 miljoen voor de uitbreiding van de P+R-locatie Muiden, van 170 naar minimaal 700 parkeerplaatsen. Voor de HOV-verbinding Haarlem-Schiphol-Amsterdam is een pilot met een metrobus afgesproken. Rijk en regio stellen hiervoor gezamenlijk € 2 miljoen beschikbaar.

Een andere uitkomst van het BO MIRT is de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst door Rijk en regio over de MIRT-verkenning Sloterdijk Amsterdam Centrum.

De regio heeft daarnaast bij de bewindslieden aandacht gevraagd voor de aangekondigde bezuinigingen op het openbaar vervoer.

‘De projecten OV-knooppunten Poort van Hoorn en Haarlem Nieuw Zuid zijn randvoorwaardelijk voor de bereikbaarheid van minimaal 12.000 nieuwe woningen in Noord-Holland’, zegt de Noord-Hollandse gedeputeerde Jeroen Olthof. ‘Beide projecten hebben een financieel tekort door stijgende kosten en inflatie en staan aan de rand voor de uitvoeringsfase. Als regio hebben we een bod gedaan om deels dit tekort aan te vullen, nu het Rijk nog. De afspraak met het Rijk is om dit type projecten ook mee te nemen bij de landelijke afweging voor de verdeling van de € 2,5 miljard die door het kabinet is gereserveerd voor de ontsluiting van nieuwe woningbouw en van de € 5 miljard voor woningbouw. We moeten eerst realiseren en afmaken wat we hebben afgesproken, anders zijn wij geen betrouwbare overheid.’

Geld blijft op de plank liggen

De regiobestuurders vroegen verder om het mogelijk te maken om het geld dat nu beschikbaar wordt gesteld ook te kunnen benutten voor bestaande knelpunten. In de aanloop naar het BO MIRT stuurden de samenwerkende overheden in de MRA een brief aan de minister en staatssecretaris van I en W. Zij vroegen hierin om de miljarden euro’s die het kabinet op de plank laat liggen doordat het geld om verschillende redenen niet kon worden uitgegeven te investeren in infrastructuur en om de Rijksuitname van 1,84 miljard voor de verlenging van de Noord-Zuidlijn te herstellen. Deze brief wordt meegenomen in de uitwerking van de Voorjaarsnota 2025 van het kabinet.

MRA-bestuurders tevreden

De bestuurders uit de MRA kijken met een goed gevoel terug op het BO MIRT. ‘We hebben een goed gesprek gehad met het Rijk, in een prima sfeer’, zegt de Flevolandse gedeputeerde Jan de Reus. ‘Veel dossiers zijn de revue gepasseerd, en er is een aantal concrete stappen gezet in dit eerste MIRT-overleg met het huidige kabinet. Ik ben erg blij dat de impasse rondom de IJmeerverbinding en de realisatie van Pampus doorbroken is, en dat we samen voornemens zijn de A27 uit de pauzestand te halen. Deze afspraken zijn belangrijk voor de toekomstige ontwikkeling van de Oostflank. Door samen met het Rijk te investeren in een betere bereikbaarheid, versterken we de positie van de regio als aantrekkelijke plek om te wonen, werken en ondernemen.’

Ook de Amsterdamse wethouder Melanie van der Horst is tevreden. ‘Het was een constructief gesprek en het is goed om met elkaar aan tafel te hebben gezeten. Dit geeft vertrouwen dat we de moeilijke gesprekken die volgend jaar staan te gebeuren over de bekostiging van Zuidasdok en de tunnels, het verlengen van de Noord-Zuidlijn en het sluiten van de metroringlijn met elkaar kunnen aangaan. Die drie projecten zijn enorm belangrijk voor bereikbaarheid van Nederland.’

De Tweede Kamer is dinsdag 12 november over de uitkomsten van het BO MIRT geïnformeerd. In de Kamerstukken staan alle details over de resultaten van het overleg. Maandag 25 november bespreekt de Tweede Kamer de uitkomsten met de betrokken bewindspersonen.